چکیده: گسترش شهرنشینی و به دنبال آن افزایش مناطق نفوذناپذیر باعث جاری شدن رواناب در سطح شهر می‌شود. تعیین مناطق مستعد سیلاب و همچنین نقاط آب‌گرفتگی در سامانه جمع‎آوری آب‎های سطحی می‎تواند برای مدیریت و کنترل رواناب شهری، نقش بسزایی داشته باشد. یکی از قدرتمندترین ابزارهای مدل‌سازی بارش - رواناب، مدل SWMM می‎باشد. هدف از این تحقیق ارزیابی تغییرات پوشش اراضی و توسعه شهری بر دبی پیک رواناب در شهر شاهرود است. در این مطالعه، با کمک نرم‎افزار ArcGIS و GoogleEarth نقشه پوشش اراضی شامل کاربری‎های فضای سبز، شبکه معابر، سطح ساخت‌وساز، مناطق شیب‌دار و زمین‎ها‎ی بایر، برای سال‎های 2003 و 2022، تهیه شده و تغییرات آن‎ها مورد تحلیل قرار گرفت. بعد از تهیه اطلاعات مورد نیاز، برای شبیه‌سازی رواناب از مدل SWMM استفاده شد. با انتخاب چهار رخداد بارش، مدل واسنجی و صحت‎سنجی شد و کارایی مدل با شاخص‎های RMSE و KGE مورد ارزیابی قرار گرفت؛ سپس با استفاده از بارش طرح، با تداومی برابر زمان تمرکز محدوده مورد مطالعه معادل 30 دقیقه، برای سال‌های 2003 و 2022 و دوره بازگشت 5، 10، 25 و 50 سال، مدل اجرا شد. با ارزیابی انجام شده در مدل SWMM، شاخص RMSE و KGE عملکرد خوبی را برای چهار رخداد بارشی از خود نشان دادند، به عنوان مثال شاخص KGE برای واسنجی 91/0 و برای صحت‎سنجی مقادیری بیشتر از 66/0 به دست آمد. توسعه شهر در طی بازه زمانی 20 سال، افزایش 4/13 درصدی سطوح نفوذنا‎پذیر و کاهش 3/6 درصدی سطح نفوذپذیر را به همراه داشته، به‌طوری‌که شبکه معابر به میزان 5/27 درصد، بیشترین تغییرات افزایشی را به خود اختصاص داده و با کاهش 2/18 درصدی فضای سبز، زمینه از بین رفتن اماکن تفریحی را فراهم کرده است. نتایج شبیه‎سازی رواناب، نشان داد که موقعیت مکانی کانال و گره‎ها در سال 2003 و 2022 که مستعد آب‌گرفتگی بودند، تقریباً یکسان است و این می‏توان به عدم برنامه‏ریزی درست در مدیریت سیلاب شهر اشاره نمود. به طور کلی توسعه ناپایدار شهر و افزایش مناطق نفوذ‎ناپذیر در دوره زمانی 2003 تا 2022، منجر به افزایش سیلاب و دبی پیک حاصل از آن می‏گردد و به‌دنبال آن، افزایش خسارات سنگین مالی و جانی را درپی خواهد داشت.